کاغَذ به مادهای گفته میشود که از خمیر کتان یا پنبه یا کنف چوب یا ضایعات کشاورزی یا بعضی گیاهان مثل بامبو و… ساخته شود و به کار نوشتن یا کشیدن یا ساختن شی ء سه بعدی آید و در اصطلاح علمی عبارت است از تراکم الیاف سلولزی که بهطور نامنظم داخل یکدیگر شده و در نتیجه یک مادهٔ فشرده را میدهد که در ابعاد و اوزان مختلف به دست میآید.
کاغذ از زمان اختراع آن تا به امروز قابل اعتمادترین وسیله انتقال اندیشه بشر بوده است و نقش مهمی در جمعآوری و ذخیره اطلاعات و دانش بشر که نتیجهای از تجربیات و تفکرات اوست دارد و از این رو با پیدایش مرکب و صنعت چاپ مواد رنگ دار این اندیشه بشری با ابزار نوین درآمیخت و به صورت یک پدیدهٔ مهم، امروزه با آن برخورد میگردد.
مصرف کاغذ با اختراع آن همراه بوده است که گفته میشود، مصریان پیشقدم در این اختراع بودهاند و واژهٔ (paper) (کاغذ) از نام درختی به نام (پاپیروس) گرفته شده که مصریان از این درخت کاغذ میساختند و از بسیاری جهات نشانگر سطح رشد علمی و فرهنگی جامعه میباشد. با پیشرفت اطلاعات و معلومات بشر از دانش رنگ، کاغذهای رنگی برای جلب توجه و زیبایی و مقوا و کارتنهای رنگ آمیزی شده برای بستهبندی و بالاخره جعبههای شیرینی و شکلات برای مصرف خانگی و نظایر اینها همه دلیل بر دانش برتر و استفاده بشر از این صنعت و اختراع است که روز به روز رو به توسعه و تکامل میباشد و در تاریخ از آن یاد شده است.
الیافی که در ساخت کاغذ بکار میرود معمولاً طبیعی و شامل سلولز است؛ و به دو روش شیمیایی و فیزیکی است. به این صورت که الیاف سلولوزی را در آب قرار میدهند تا رطوبت کافی جذب و حالت خمیری و نرم پیدا کند. سپس بر روی یک صفحه شبکه ای قرار میدهند تا خشک شود و حالت یکدست پیدا کنند. الیاف نیز با از دست دادن رطوبت خود به یکدیگر نزدیک میشوند و در نقاطی که روی یکدیگر قرار گرفتهاند یک پیوند فیزیکی ایجاد میشود که این الیاف را به هم متصل میکند.
ابعاد کاغذ از نظر برش طبق استانداردهای مختلف طبقهبندی میشود. یکی از مهمترین طبقهبندیهای بینالمللی، استاندارد A است. در این استاندارد، از A0 که بزرگترین اندازه است، هرچه عدد بزرگتر میشود، ابعاد کاغذ نصف میگردد بهطوریکه:
A0:84.1*118.9 cm
A1:59.4*84.1 cm
A2:42*59.4 cm
A3:29.7*42 cm
A4:21*29.7 cm
A5:14.8*21 cm
A6:10.5*14.8 cm
کاغذ A4 کاربردترین و پرمصرفترین نوع کاغذ در ایران و دیگر نقاط دنیاست. بیشترین مصرف کاغذ A4 در شرکتها و ادارات میباشد که یکی از اقلام مصرفی اداری به حساب میآید، در نتیجه کیفیت نوع کاغذ و همچنین قیمت مناسب کاغذ A4 برای مدیران شرکتها و موسسات بسیار حائز اهمیت میباشد. کیفیت بالا و قیمت مناسب کاغذ موجب میگردد که یک برند، جایگاه ویژه ای را در بازار کاغذ پیدا کند. بررسیها حاکی از آن است که کیفیت بالای کاغذ با طول عمر دستگاههایی که از کاغذ استفاده میکنند رابطه مستقیمی دارد، برای مثال میتوان گفت که دستگاه کپی، دستگاه پرینتر، دستگاه فکس و سایر دستگاههایی که ماده اصلی مصرفی آنها کاغذ است طول عمر مشخصی دارند، که قطعاً با استفاده از کاغذهای مناسب و با کیفیت بالا میتوان بیشترین استفاده را از طول عمر مفید دستگاه داشت.